Zarząd Województwa Pomorskiego, na posiedzeniu w dniu 15 marca 2022 roku, przyjął kolejną wersję projektu programu Fundusze Europejskie dla Pomorza 2021-2027 (FEP). Ten dzień ma szczególne znaczenie dla naszego regionu, ponieważ to właśnie ta wersja projektu programu została oficjalnie przedłożona Komisji Europejskiej.

Na jej podstawie uruchomione zostaną formalne negocjacje, których finałem będzie przyjęcie ostatecznej wersji dokumentu, decydującego o przeznaczeniu środków z budżetu Wspólnoty na konkretne dziedziny i projekty w nadchodzących latach.

Wartość programu to 1 674,1 mln euro, z czego 1 254,4 mln euro pochodzić będzie z Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego, a 419,7 mln euro z Europejskiego Funduszu Społecznego Plus. Warto przypomnieć, że w świetle pierwszej rządowej propozycji podziału środków UE pomiędzy szesnaście polskich województw, Pomorze było jednym z najbardziej poszkodowanych regionów. W procesie negocjacyjnym, również dzięki zaangażowaniu przedstawicieli pomorskich JST, środowiska przedsiębiorców oraz organizacji pozarządowych, udało się wywalczyć zwiększenie alokacji o około 500 mln euro. Trzeba jednak pamiętać, że to mimo wszystko wciąż o 200 mln euro mniej niż w poprzedniej perspektywie finansowej. Niższa alokacja wymusza bardzo rozsądne i przemyślane ułożenie struktury wydatków w ramach programu FEP. Należące w tym zakresie do Zarządu Województwa decyzje, muszą się wpisywać się w ramy utworzone przez rozporządzenia unijne, jak również warunki, które stara się nam narzucić Ministerstwo Funduszy i Polityki Regionalnej poprzez, wciąż negocjowany, Kontrakt Programowy. Z tego względu kształt interwencji regionalnej, uwzględniający wyniki konsultacji społecznych, nie będzie w pełni korespondował z potrzebami rozwojowymi Pomorza, określonymi na poziomie regionalnym i lokalnym.

Co można wyczytać z projektu Programu, który został przekazany do Brukseli?  

Przede wszystkim, na Pomorzu planujemy przeznaczyć ponad 585 mln euro na działania związane z efektywnością energetyczną, odnawialnymi źródłami energii, przystosowaniem do zmian klimatu, gospodarką o obiegu zamkniętym oraz czystym, ekologicznym transportem. To nasza odpowiedź na zmiany klimatyczne, skutkujące większą częstotliwością ekstremalnych zmian pogodowych oraz wyraz troski o stan zdrowia mieszkańców, determinowany jakością środowiska naturalnego.

Podejmiemy także interwencję w obszarze edukacji. Dobre wykształcenie jest warunkiem adaptacji do coraz bardziej dynamicznie zachodzących zmian w naszym otoczeniu. Zamierzamy kontynuować działania pozwalające na lepsze dopasowanie kierunków kształcenia do potrzeb rynku pracy, z uwzględnieniem kluczowych dla gospodarki województwa i subregionów branż. 

Planujemy zadbać o wydłużenie aktywności zawodowej Pomorzan (w szczególności kobiet i seniorów) oraz wzrost świadomości roli profilaktyki i zdrowego trybu życia w zapobieganiu chorobom, które stanowią istotną barierę w utrzymaniu i wydłużaniu aktywności zawodowej. Pamiętamy również o osobach starszych i z niepełnosprawnościami, przewidując alokację około 140 mln euro na infrastrukturę społeczną oraz usługi społeczne i zdrowotne.

Istotnym elementem w strukturze programu będzie również interwencja przeznaczona dla przedsiębiorców. Obecnie na cel polityki bezpośrednio związany z konkurencyjnością gospodarki planujemy przeznaczyć niemal 184 mln euro. W budżecie tym będą się również mieścić środki ukierunkowane na cyfryzację usług, w tym w szczególności usług publicznych z obszaru zdrowia, kultury, edukacji, administracji czy transportu.

Widzimy też, że zmienność otoczenia, w szczególności dramatyczne wydarzenia na Ukrainie nakazują ciągłą weryfikację założeń programu. Już w obecnej wersji przewidzieliśmy możliwość wsparcia migrantów środkami Europejskiego Funduszu Społecznego Plus w wysokości 12,6 mln euro. Być może jednak w wyniku przebiegu negocjacji z Komisją Europejską oraz naszego regionalnego oglądu sytuacji okaże się, że na integrację migrantów potrzebne będą większe środki.