POMORSKA REWITALIZACJA – Śródmieście, Podgrodzie oraz Stare Miasto w Słupsku

W 2016 r. przystąpiono do drugiej odsłony działań rewitalizacyjnych Słupska. Wybrane do realizacji przedsięwzięcia, chociaż nowe, w pewnej mierze są kontynuacją inicjatyw podjętych w poprzednim okresie programowania. Wykorzystano głównie doświadczenia uzyskane w trakcie realizacji projektów pn. „Rewitalizacja Traktu Książęcego w Słupsku w obrębie I obszaru problemowego Lokalnego Programu Rewitalizacji Miasta Słupska na lata 2009-2015" dofinansowanego ze środków Regionalnego Programu Operacyjnego Województwa Pomorskiego na lata 2007 – 2013 oraz „Integracja społeczno-zawodowa mieszkańców po 45 roku życia z centrum Słupska" współfinansowanego z Europejskiego Funduszu Społecznego w ramach Programu Operacyjnego Kapitał Ludzki na lata 2007-2013. Filozofia wielowymiarowego podejścia do rewitalizacji jest kontynuowana w aktualnym Gminnym Programie Rewitalizacji Miasta Słupska.

Słupsk jest ważnym centrum gospodarczym, kulturalnym, naukowym i turystycznym w regionie Pomorza Środkowego. Stanowi drugi po Trójmieście ośrodek rozwoju w województwie i jedyny w jego zachodniej części. Miasto liczy obecnie 90 tys. mieszkańców (co stanowi blisko 4% liczby ludności województwa). 

Przemiany społeczno-gospodarcze na przestrzeni ostatnich dekad ujawniły szereg zjawisk i procesów na obszarach miejskich, w przypadku Słupska szczególnie widocznych na terenie Śródmieścia, miasta lokacyjnego i Podgrodzia.

Ustanowienie obszaru zdegradowanego i obszaru rewitalizacji, a także podjęcie działań rewitalizacyjnych, określonych w Gminnym Programie Rewitalizacji Miasta Słupska na lata 2017-2025+ (dalej: GPR), to aktualnie najbardziej kompleksowa odpowiedź na degradację społeczną, gospodarczą, przestrzenną, techniczną i środowiskową. 

Modelowa Rewitalizacja Miast

Miasto Słupsk jest jednym z 20 miast w Polsce, które w 2015 r. otrzymało dotację w konkursie „Modelowa rewitalizacja miast" w ramach Programu Operacyjnego Pomoc Techniczna 2014–2020, organizowanym przez ówczesne Ministerstwo Infrastruktury i Rozwoju (obecnie Ministerstwo Funduszy i Polityki Regionalnej) na realizację projektu pn. „Opracowanie modelu rewitalizacji społecznej, gospodarczej, przestrzennej i środowiskowej obszarów śródmiejskich na przykładzie Miasta Słupska".

Celem konkursu było wsparcie miast w procesie opracowywania programów rewitalizacji i modelowych działań w zakresie rewitalizacji na obszarach miejskich. Efekty dofinansowanych projektów miały stanowić wzór dla innych miast realizujących własne projekty rewitalizacyjne.

Największym wyzwaniem w Słupsku były zmiany społeczne i demograficzne, stąd też działania realizowane w ramach Modelowej Rewitalizacji Miast objęły stworzenie diagnozy systemu pomocy społecznej, a następnie przygotowanie „Strategii Rozwiązywania Problemów Społecznych ze szczególnym uwzględnieniem obszaru rewitalizacji", a w dalszej kolejności wsparcie i podniesienie kompetencji pracowników pomocy społecznej.

Uzyskane dofinansowanie pozwoliło także na opracowanie m.in. Gminnego Programu Rewitalizacji Miasta Słupska na lata 2017-2025+, który określił kierunki i działania na rzecz rewitalizacji miasta,  licznych analiz oraz dokumentacji technicznych dla zaplanowanych w GPR przedsięwzięć. Dzięki wsparciu udzielanemu w ramach projektu, w Słupsku udało się stworzyć także nowy model organizacyjny dla kreowania i monitorowania działań rewitalizacyjnych.

Szczegółowy opis projektu dostępny jest na stronie Miasta Słupsk.

Obszar zdegradowany i obszar rewitalizacji

Obszar rewitalizacji wyznaczono Uchwałą nr XXIII/276/16 Rady Miejskiej w Słupsku z dnia 30 marca 2016 r. (Uchwała dostępna jest TUTAJ) i obejmuje on teren Śródmieścia, Podgrodzia oraz Starego Miasta. Obszar ten został wyznaczony na podstawie wyników badań i analiz pod kątem występowania problemów społecznych, gospodarczych, środowiskowych, przestrzenno–funkcjonalnych oraz technicznych. 

Obszar rewitalizacji obejmuje swoją powierzchnią 272 ha, co stanowi 6,30 % powierzchni miasta i jest zamieszkiwany przez około 22 320 osób, co stanowi 24% mieszkańców miasta.

Na poniższej grafice zaprezentowano granice obszaru rewitalizacji.

Mapa obszaru rewitalizacji w Słupsku obejmująca centrum miasta.
Mapa obszaru rewitalizacji/ Urząd Miejski w Słupsku

 

Gminny Program Rewitalizacji Miasta Słupska na lata 2017-2025+

Program rewitalizacji powstał przy ścisłej współpracy z mieszkańcami i podmiotami działającymi na obszarze rewitalizacji, podlegał również szeroko zakrojonym konsultacjom społecznym.
Opracowany GPR został przyjęty 28 czerwca 2017 r. (Program dostępny jest TUTAJ) i zaktualizowany 21 grudnia 2020 r. (Program dostępny jest TUTAJ) przez Radę Miejską w Słupsku. 

Zgodnie z wizją zawartą w GPR, obszar rewitalizacji ma stać się miejscem atrakcyjnym do zamieszkania, samorealizacji i prowadzenia działalności gospodarczej, zintegrowanym społecznie i przestrzennie, z dobrze rozwiniętą infrastrukturą społeczną i czystym środowiskiem, tętniącym życiem.

Partycypacja społeczna

Pierwsze prace nad nową odsłoną rewitalizacji w Słupsku rozpoczęły się w III kwartale 2014 r. badaniami społecznymi opartymi na bezpośrednich wywiadach jakościowych, wizytach w terenie oraz badaniach ankietowych. 

Kolejnym etapem były konsultacje społeczne w sprawie wyznaczenia obszaru rewitalizacji w marcu 2016 r. Od tego czasu odbywało się szereg spotkań informacyjno–konsultacyjnych dotyczących propozycji rozwiązań i działań, służących poprawie jakości życia i przestrzeni publicznej. 

W celu opracowania diagnozy obszaru rewitalizacji stosowano różne metody i narzędzia badawcze, w tym wywiady pogłębione, badania ilościowe i jakościowe zarówno wśród mieszkańców miasta, jak i przedsiębiorców oraz przedstawicieli ważnych instytucji, działających na obszarze rewitalizacji, spacery badawcze, warsztaty z dziećmi, podczas których tworzono „dziecięcy plan zagospodarowania" obszaru rewitalizowanego. W otwartym, skierowanym do wszystkich interesariuszy rewitalizacji naborze propozycji do ujęcia w GPR, złożonych zostało 121 fiszek projektowych, które w toku analizy zostały podzielone na pakiety. Mieszkańców włączono w proces projektowania na zasadzie debaty, zbierania opinii czy też warsztatów, podczas których nanoszono na przekazanych mapach własne uwagi i propozycje rozwiązań. Łącznie przeprowadzono osiem spotkań konsultacyjnych, w których wzięło udział blisko 150 mieszkańców. 

Także po uchwaleniu GPR niezbędny jest aktywny udział interesariuszy w procesie rewitalizacji. Obowiązkiem władz jest bieżące informowanie o postępach we wdrażaniu planów rewitalizacyjnych miasta, a także dalsze konsultowanie podejmowanych działań z interesariuszami procesu rewitalizacji. Ważną rolę w procesie rewitalizacji odgrywa Komitet Rewitalizacji, czyli organ doradczo - opiniodawczy Prezydenta Miasta, który został powołany w 2018 r. Jego zadaniem jest opiniowanie działań i rekomendowanie rozwiązań w sprawach dotyczących przygotowania, przeprowadzenia i oceny procesu rewitalizacji.

Poniżej wybrane zdjęcia z prowadzonego procesu partycypacyjnego:

Dwa połączone zdjęcia przedstawiającej po lewej stronie grupę młodych ludi idących przez park i po prawej stronie grupę starsych osób stojących w parkuDwa połączone zdjęcia przestawiające po lewej stronie grupę osób siedzących przy stole i rysujących na mapach i po prawej stronie pudełko z napisem skrzynka konsultacyjna
Dwa połączone zdjęcia przestawiające po lewej stronie grupę starszych osób siedzących przy stole i analizujących dokumenty i po prawej stronie grupę osób siedzących w pomieszczeniu i słuchających prezentacji
Partycypacja społeczna podczas prowadzonego procesu rewitalizacji w Słupsku/fot. CIO Słupsk

Konkursy urbanistyczno-architektoniczne

W Słupsku zorganizowano cztery konkursy urbanistyczno-architektoniczne, postrzegając je jako pierwszy etap budowania świadomości społecznej wokół roli poszczególnych rejonów w strukturze miasta. W praktyce stanowiły one również jedną z form pracy nad wytypowaniem kierunków działań oraz przyszłych przedsięwzięć rewitalizacyjnych. Konkursy dotyczyły:

  • zagospodarowania Bulwarów Rzeki Słupi,
  • zagospodarowania terenów wokół przyszłego węzła transportowego,
  • zagospodarowania Placu Zwycięstwa przed słupskim Ratuszem,
  • zagospodarowania Starego Rynku.

Ponieważ w pracach zespołów przygotowujących konkursy uczestniczyli mieszkańcy, lokalni liderzy, zainteresowane instytucje oraz organizacje pozarządowe, konkursy odegrały rolę także w działaniach partycypacyjnych. Prace konkursowe, które przez kilka miesięcy eksponowano wzdłuż popularnych ciągów spacerowych, stanowiły inspirację dla dalszej debaty publicznej na temat możliwych przekształceń obszaru rewitalizacji. Przede wszystkim jednak stały się podstawą dalszych działań służących określeniu docelowych kierunków zagospodarowania i funkcjonowania wskazanych obszarów Słupska.

Dwa połączone zdjęcia przestawiające po lewej stronie wydrukowane na makietach prace zagospodarowania terenów zielonych i po prawej stronie wystawę makiet zagospodarowania terenów zielonych na ulicy miasta Słupska
Prace dotyczące zagospodarowania Bulwarów Rzeki Słupi /fot. UM w Słupsku i UMWP
 

Krótka charakterystyka obszaru rewitalizacji

Opracowując program rewitalizacji w latach 2016-2017, Miasto Słupsk dokonano dogłębnej charakterystyki obszaru rewitalizacji i zidentyfikowano główne problemy występujące na tym terenie. Obszar rewitalizacji położony jest w centrum miasta. Charakteryzuje się zwartą i gęstą zabudową o dominującej funkcji mieszkaniowej. Od strony zachodniej graniczy z osiedlami mieszkaniowymi wybudowanymi po 1960 r., pełniącymi rolę „miejskich sypialni". Niestety, położenie w bezpośrednim sąsiedztwie największego skupiska mieszkańców Słupska nie znajdywało odzwierciedlenia w żywotności gospodarczej i kulturalnej obszaru rewitalizacji. Na powyższe wpływ miało odcięcie wspomnianych fragmentów miasta terenami kolejowymi, co z uwagi na brak dogodnych połączeń rowerowych i pieszych wpływało na znaczne wydłużenie dystansu, jaki należy pokonać w celu uczestnictwa w życiu miasta. Fragmentację zwartej tkanki miejskiej powodował także brak przepraw pieszych i pieszo-rowerowych na rzece Słupi, która pomimo olbrzymiego potencjału przyrodniczego, krajobrazowego i kulturowego, stanowiła barierę. Przestrzeń po obu stronach rzeki była też zaniedbana i słabo oświetlona.

Gęstość zabudowy w kwartałach obszaru rewitalizacji wyniosła około 46%. Podgrodzie charakteryzowało się dużymi porozbiórkowymi i niezagospodarowanymi przestrzeniami, a w Śródmieściu zidentyfikowano możliwość zagospodarowania wnętrz kwartałów na przestrzenie integrujące mieszkańców i tworzenie małych enklaw zieleni na obszarach wykazujących olbrzymi deficyt zieleni parkowej. Ponadto znaczne powierzchnie niezabudowane (rejon ul. Sierpinka i Długiej) dawały możliwość wprowadzenia uzupełniającej zabudowy mieszkaniowej. 

Na obszarze rewitalizacji odnotowano bardzo zły stan techniczny budynków, ulic, infrastruktury technicznej, brak zieleni, co wpływało na bardzo niską jakość przestrzeni publicznej. Tereny w centrum były słabo wyposażone w elementy małej architektury i były niedostosowane do potrzeb seniorów, dzieci i osób z niepełnosprawnościami.

W sferze społecznej kluczowe okazały się problemy natury demograficznej obejmujące gwałtowny spadek liczby ludności, przy jednoczesnym wzroście liczby osób w wieku poprodukcyjnym (do 2050 r. przewidywany wzrost wynosi ponad 80%). W obszarze rewitalizacji silnie odczuwalne było ujemne saldo migracji, skutkujące stale zmniejszającą się liczbą osób zamieszkujących centralne rejony miasta. Powyższe negatywnie wpływało na życie gospodarcze miasta, ale także z racji ucieczki na przedmieścia osób najbardziej kreatywnych, znajdowało odzwierciedlenie w coraz niższym wskaźniku aktywności społecznej i trudności wyłonienia naturalnych liderów. 

W Słupsku co druga osoba bezrobotna mieszkała na obszarze rewitalizacji, z czego 40% posiadało niskie wykształcenie. Blisko 10% osób zamieszkujących centrum korzystało z pomocy społecznej. To 2 razy więcej niż średnia Miasta Słupska. Wiele z tych osób było beneficjentami pomocy społecznej od kilku pokoleń. Osób tych często dotyczyło zjawisko dziedziczenia biedy i przejmowania zależności od instytucji pomocy społecznej z pokolenia na pokolenie. W obszarze rewitalizacji odnotowano też wysoki wskaźnik przestępczości (2 razy więcej przestępstw przeciw rodzinie i opiece niż w pozostałych częściach miasta), a mieszkańcy nie czuli się bezpiecznie (26% mieszkanek obawiało się napadu).

Narastające problemy społeczne, zmniejszenie poczucia bezpieczeństwa, postępująca degradacja infrastruktury i zmniejszenie atrakcyjności przestrzeni publicznej, wzajemnie się napędzając, przypieczętowały kryzys, w którym niewątpliwie znalazło się słupskie centrum po przemianach ustrojowych. Sytuacja ta wymagała zdecydowanego i konsekwentnego planu przeciwdziałania wskazanym negatywnym zjawiskom.

Na poniższej grafice przedstawiono charakterystykę obszaru rewitalizacji:

Grafika przedstawiająca najważniejsze informacje o obszarze rewitalizacji miasta Słupska
Źródło: UM w Słupsku
 

Opis zintegrowanego projektu rewitalizacyjnego 

W Słupsku przygotowano się do realizacji działań rewitalizacyjnych bardzo rzetelnie i odpowiedzialnie. Cały proces rewitalizacji został zaprojektowany i przeprowadzony w przemyślany sposób dzięki temu, że osoby odpowiedzialne za wdrażanie tego procesu skorzystały z licznych warsztatów, wizyt studyjnych i doradztwa eksperckiego, które pozwoliły zdobyć niezbędną wiedzę i umiejętności, i które tę wiedzę ciągle rozwijają. 

W GPR Miasta Słupska wskazano 61 zadań podstawowych i 31 uzupełniających. Są to zadania o charakterze społecznym i infrastrukturalnym, realizowane przez Miasto i jemu podległe jednostki, jak również inicjatywy oddolnie zgłoszone przez mieszkańców, podmioty prywatne i publiczne. Co więcej szereg z tych zadań to projekty kompleksowe, wielowymiarowe, zgrupowane często w konkretne programy np. chodnikowy, poprawy bezpieczeństwa i funkcjonalności układu komunikacyjnego obszaru rewitalizacji, odnowy podwórek czy budynków.

Z pewnością najważniejszym pod względem skali, efektów, a także wartości zadaniem Miasta Słupska wynikającym z GPR jest zintegrowany projekt rewitalizacyjny realizowany w ramach Regionalnego Programu Operacyjnego Województwa Pomorskiego na lata 2014-2020, obejmujący:

  • działania infrastrukturalne pn. „Łamiemy bariery, łączymy pokolenia – rewitalizacja Obszaru Podgrodzia, Starego Miasta i Śródmieścia Miasta Słupska" współfinansowane z Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego;
  • działania społeczne pn. „Usługi społeczne - innowacyjne i kompleksowe wsparcie na rzecz mieszkańców obszaru rewitalizowanego Miasta Słupska" współfinansowane ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego.

Wśród działań infrastrukturalnych i społecznych realizowanych w ramach zintegrowanego projektu rewitalizacyjnego należy wymienić:

Przebudowa kamienicy Otto Freundlicha na potrzeby Centrum Wsparcia

W wyremontowanej kamienicy przy ul. Juliana Tuwima 34, w której urodził się i mieszkał malarz Otto Freundlich, powstało Centrum Wsparcia Społecznego i Gospodarczego.

Prace renowacyjne rozpoczęły się w marcu 2018 r. i polegały na adaptacji dwóch kondygnacji nadziemnych oraz poddasza. Zgodnie z wytycznymi wojewódzkiego konserwatora zabytków odrestaurowano zachowane elementy drewniane: część zabytkowej podłogi, stolarkę drzwiową oraz dwie klatki schodowe. Budynek wyposażono w zewnętrzną windę osobową i system wentylacji mechanicznej.

By ułatwić poruszanie się po obiekcie osobom niewidomym i słabowidzącym w pomieszczeniach zastosowano kontrastową kolorystykę ścian i stolarki oraz piktogramy z alfabetem Braille`a.

W budynku swoją siedzibę znalazły: Poradnia Psychologiczno-Psychoterapeutyczna dla Dzieci i Młodzieży, mieszkanie terapeutyczne, sala sensoryczna oraz Dom Startupów.

Poniżej wybrane zdjęcia z Centrum Wsparcia:

Trzy połączone zdjęcia przestawiające tylną elewację budynku w trakcie modernizacjiCztery połączone zdjęcia przestawiające wnętrze budynku przed remontem i po remoncie
Trzy połączone zdjęcia przestawiające po lewej budynek z zewnątrz po remoncie oraz dwie sale po remoncie
Centrum Wsparcia w kamienicy Otto Freundlicha / fot. UM w Słupsku i UMWP
 

Na ostatniej kondygnacji wyremontowanej kamienicy zlokalizowano „Dom Startupów", którego zadaniem jest wparcie młodych kreatywnych osób w uruchomieniu i prowadzeniu własnej działalności gospodarczej.

Początkujący przedsiębiorcy znajdują tu bezpłatną przestrzeń biurową oraz wsparcie merytoryczne ze strony specjalistów i doświadczonych przedsiębiorców. Oferta Domu Startupów obejmuje również wsparcie księgowo-prawne, marketingowe, IT, a także szkolenia i indywidualne doradztwo.

Ponadto do dyspozycji użytkowników jest w pełni wyposażona sala konferencyjna i zaplecze kuchenne. Wszystkie formy wsparcia centrum są bezpłatne.

Poniżej wybrane zdjęcia z działalności Domu Startupów:

Sześć połączonych zdjęć przestawiających na każdym grupę osób w pomieszczenie siedzących przy stole
Dom Startupów w kamienicy Otto Freundlicha / fot. UM w Słupsku
 

Teleopieka

Na obszarze rewitalizacji wdrożono nowoczesny system teleopieki w oparciu o telefonię GSM, z elementami telemedycyny i możliwością lokalizowania abonenta. Wdrożenie teleopieki połączono z uruchomieniem Lokalnego Punktu Koordynującego prowadzącego telefon zaufania, który jednocześnie pełni funkcję centrum koordynacji działań asystentów osób z niepełnoprawnościami, animatorów seniorów oraz streetworkerów. Celem usługi było podniesienie jakości życia seniorów, osób niesamodzielnych i niepełnosprawnych, zwiększenie ich samodzielności oraz umożliwienie bezpiecznego funkcjonowania w miejscu zamieszkania. Usługa była bezpłatna, a monitoringiem objętych zostało 250 osób zamieszkujących obszar rewitalizacji. Podopieczni objęci zostali całodobowym monitoringiem doświadczonych ratowników medycznych. Dane przesyłano do platformy Comarch e-Care, która umożliwia indywidualizację parametrów dla każdego użytkownika. W mieszkaniach podopiecznych instalowano detektory tlenku węgla i gazów palnych. W latach 2019-2021 Lokalny Punkt Koordynacyjny zarządzający systemem teleopieki funkcjonował w kamienicy Otto Freundlicha, w 2021 przeniesiono siedzibę Punktu do siedziby Fundacji Progresja przy ul. Deotymy 24. Działanie realizowane było w latach 2019-2021 przez Fundację PROGRESJA. Od 2022 r. zadanie w całości realizowane jest przez Miejski Ośrodek Pomocy Rodzinie w Słupsku. 

Psychologiczna Poradnia Rodzinna z mieszkaniem terapeutycznym 

W latach 2019-2021 Słupskie Stowarzyszenie Pomocy Psychologicznej Dziecku i Rodzinie „Krąg" prowadziło Psychologiczną Poradnię Rodzinną, która ulokowana była na pierwszym piętrze wyremontowanej kamienicy Otto Freundlicha. W Poradni świadczono usługi wspierające rodzinę w prawidłowym funkcjonowaniu. Ulokowanie w kamienicy zarówno Psychologicznej Poradni Rodzinnej, jak i mieszkania terapeutycznego pozwalało zapewnić kompleksowe wsparcie rodzinom. Podejmowane działania obejmowały m.in. warsztaty umiejętności rodzicielskich, terapię rodzin, pracę ze sprawcami przemocy w ramach programu korekcyjno-edukacyjnego, mediację rodzinną i grupy wsparcia, specjalistyczne poradnictwo oraz diagnozę i terapię integracji sensorycznej. W ramach działalności Poradni wyposażono i uruchomiono mieszkanie terapeutyczne, do którego trafiały rodziny korzystające ze wsparcia Poradni wymagające specjalistycznego, długotrwałego i szczególnie intensywnego wsparcia.

Zgodnie z rządową rekomendacją zawieszono prowadzenie wszystkich zajęć grupowych od dnia 13.03.2020 r. Praca Poradni została dostosowana do nowych warunków. Pomoc psychologiczna była nadal świadczona wedle zapotrzebowania klientów, z tą różnicą, że świadczona była telefonicznie lub przez komunikatory internetowe. Od maja 2021 roku pracownicy Poradni oferowali wsparcie głównie stacjonarne oraz przez  komunikatory internetowe. Poradnia działała do jesieni 2021 r. Kontynuatorem wsparcia udzielanego w Poradni zostało Centrum Zdrowia Psychicznego, prowadzącego Poradnię Psychologiczno-Pedagogiczną dla Dzieci i Młodzieży. 

Poradnia Psychologiczno-Pedagogiczna dla Dzieci i Młodzieży

W miejsce Psychologicznej Poradni Rodzinnej z mieszkaniem terapeutycznym w październiku 2021 r. uruchomiono Poradnię Psychologiczno-Pedagogiczną dla Dzieci i Młodzieży prowadzoną przez Centrum Zdrowia Psychicznego, która rozpoczęła działania związane z rozwiązywaniem problemów ze sfery psychologicznej i emocjonalnej dzieci i młodzieży. Działania finansowane są poza projektem ze środków Narodowego Funduszu Zdrowia.

Centrum Inicjatyw Społecznych i Artystycznych 

Adaptacja i rozbudowa budynku dawnej wozowni na ulicy Lutosławskiego należącego do Nowego Teatru w Słupsku na potrzeby Centrum Inicjatyw Społecznych i Artystycznych wzbogaciła ofertę kulturalną obszaru rewitalizacji oraz zwiększyła udział mieszkańców w życiu społecznym, w tym kulturalnym miasta.

Nowy Teatr im. Witkacego w Słupsku zyskał nową przestrzeń do realizacji działań kulturalnych, animacyjnych i artystycznych. W obiekcie powstała scena kameralna wraz z pełnym zapleczem scenicznym i widownią na 240 osób. Powstały także pracownie warsztatowe i społeczne.

Dwa połączone zdjęcia przestawiające po lewej stronie budynku teatru przed remontem i po prawej budynek teatru po remoncie
Cztery połączone zdjęcia przestawiające wnętrze budynku teatru po remonce
Nowy Teatr w Słupsku - Centrum Inicjatyw Społecznych i Artystycznych / fot. UM w Słupsku i UMWP

Zagospodarowany został też teren pomiędzy budynkiem starej wozowni, a obiektem Polskiej Filharmonii „Sinfonia Baltica". Nowa aranżacja przestrzeni objęła budowę chodników i dróg dojazdowych z miejscami parkingowymi. Pojawiły się też elementy małej architektury, nasadzenia zieleni i energooszczędne oświetlenie.

Utworzenie Placówki Wsparcia Dziennego „Dom Sąsiedzki" 

Budynek usytuowany przy ul. Ogrodowej 20a został rozbudowany i zaadaptowany na potrzeby funkcjonowania Placówki Wsparcia Dziennego „Dom Sąsiedzki". Placówka w ciągu dnia służy jako ośrodek aktywizacji osób starszych i niepełnosprawnych, miejsce zajęć edukacyjnych i świetlicowych dla dzieci i młodzieży oraz centrum szkoleniowe.

Wieczorami i w weekendy dom stanowi ośrodek kulturalno-rozrywkowy i miejsce spotkań dla mieszkańców. W placówce pomoc udzielana jest dzieciom mającym problemy z nauką oraz rodzinom przeżywającym trudności w pełnieniu ról wychowawczych.

Działania społeczne w ramach projektu „miękkiego" realizowane były przez Miejski Ośrodek Pomocy Rodzinie w Słupsku. Po zakończeniu projektu, tj. od 2022 r., działania w dalszym ciągu realizowane są przez wspomnianą instytucję, ze środków własnych. 

Cztery połączone zdjęcia przestawiające budynek Placówki Wsparcia Dziennego oraz jego wnętrzeCztery połączone zdjęcia przestawiające grupę osób w budynku
Dwa połączone zdjęcia przestawiające grupę osób w ogródku i grupę osób pieczących kiełbaski nad ogniskiem
Placówka Wsparcia Dziennego „Dom Sąsiedzki" / fot. UMWP i UM w Słupsku

Centrum Współpracy Międzypokoleniowej i Streetworkingu

Pozostałości baszty obronnej i budynek przymurny, stanowiące element średniowiecznych obwarowań miejskich są w trakcie odbudowy i adaptacji na potrzeby utworzenia Centrum Współpracy Międzypokoleniowej i Streetworkingu. Planowany termin zakończenia prac to listopad 2023 r. W zrekonstruowanych budynkach ulokowana będzie placówka wsparcia dziennego oraz centrum seniora. Zapewniona zostanie przestrzeń dla streetworkerów działających w obszarze rewitalizacji. Znajdą się tu w pełni wyposażone pomieszczenia warsztatowe do prac rzemieślniczych, sala wykładowo-ekspozycyjna i pomieszczenie biurowe.

W Centrum podejmowane będą działania aktywizujące osoby wykluczone lub zagrożone wykluczeniem społecznym i zawodowym, a także integrujące mieszkańców oraz budujące lokalną tożsamość. Obiekty uzupełnią historyczne i architektoniczne zagospodarowanie terenu w sąsiedztwie dawnego kościoła św. Mikołaja. 

Cztery połączone zdjęcia przestawiające budynek baszty w trakcie renowacji oraz wizualizację budynku
Pozostałości baszty obronnej i budynek przymurny w Słupsku / fot. UM w Słupsku
 

Bulwary rzeki Słupi 

Przebudowa terenów nadrzecznych objęła obszar między Mostem Zamkowym a Mostem Kaszubskim. Okolice rzeki Słupi całkowicie zmieniły swoje oblicze - połączone kładkami brzegi rzeki, z nowymi miejscami do spacerów i wypoczynku, stają się jednym z najważniejszych terenów rekreacyjnych miasta.

Zmiana aranżacji objęła m.in. przebudowę ciągów pieszych i budowę ścieżki rowerowej, rewaloryzację terenów zielonych, wykreowanie nowych placów i skwerów, adaptację terenu w okolicach Miejskiej Biblioteki Publicznej i odtworzenie dawnej ulicy Krętej.

Dzięki nowym kładkom, które połączyły Plac Muzealny z Basztą Czarownic i Rynkiem Rybackim oraz ulicę Szarych Szeregów z rejonem Miejskiej Biblioteki Publicznej, tereny podzielone przez rzekę stają się w pełni dostępne dla mieszkańców.

Poniżej galeria zdjęć przedstawiających wykonaną inwestycję.

Dwa połączone zdjęcia przestawiające niezagospodarowane bulwary Dwa połączone zdjęcia przestawiające zielone bulwary przed modernizacjąDwa połączone zdjęcia przestawiające po lewej stronie bulwary nocą z rzeką płynącą po środku i po prawej stronie brzeg zielonych bulwarów po modernizacjiDwa połączone zdjęcia przestawiające bulwary po modernizacji z kładką nad rzekąDwa połączone zdjęcia przestawiające bulwary po modernizacji z kładką nad rzekąDwa połączone zdjęcia przestawiające bulwary po modernizacji
Dwa połączone zdjęcia przestawiające bulwary po modernizacji
Przebudowane bulwary w Słupsku/ fot. UM w Słupsku

 

Remont podwórek na Podgrodziu i w Śródmieściu 

Zagospodarowanie podwórek polega na kompleksowej przebudowie największych przestrzeni wewnątrzkwartałowych w mieście. W 2019 r. zakończono modernizację podwórka pomiędzy ulicami: Długą, Polną, Ogrodową i Deotymy. W zaniedbanej i pustej dotychczas przestrzeni pojawił się plac zabaw, siłownia plenerowa oraz miejsca odpoczynku z ławkami i stolikami do gry w szachy. Przebudowano ciągi piesze i pieszo-jezdne z miejscami postojowymi, wykonano oświetlenie i monitoring wizyjny. Istniejąca zieleń została uporządkowana i wzbogacona o nowe nasadzenia.

Poniżej wybrane zdjęcia zagospodarowanego podwórka:

Zdjęcie przedstawiające grupę ludzi stojących na ulicy i patrzących się na zniszczone garażeDwa połączone zdjęcia przestawiające niebieski budynek z placem zabawDwa połączone zdjęcia przestawiające niebieski budynek z placem zabaw i w mniejszym zdjęciu skrzynie z warzywami
Dwa połączone zdjęcia przestawiające po lewej stronie puste podwórko ze niszczoną ławką i po prawej stronie podwórko po zagospodarowaniu z miejscami postojowymi i stolikami do gry w szachy
Zagospodarowane podwórko pomiędzy ulicami: Długą, Polną, Ogrodową i Deotymy/ fot. UM w Słupsku i PBPR
 

W  2018 r. w ogrodzie na zapleczu Dziennego Domu Pomocy Społecznej przy ulicy Jaracza utworzono tzw. „park kieszonkowy" o powierzchni ok. 0,4 ha, który jest miejscem do prezentowania działalności kulturalnej i społecznej seniorów, zarówno pensjonariuszy DDPS, jak i pozostałych seniorów, a także uczestników Centrum Integracji Społecznej, umiejscowionego w najniższej kondygnacji budynku. Zaaranżowana w ten sposób przestrzeń pozostaje również do wykorzystania przez animatora seniorów, działającego w ramach teleopieki i Lokalnego Punktu Koordynacyjnego. Użytkownikami przestrzeni są mieszkańcy obszaru rewitalizowanego, pensjonariusze Dziennego Domu Pomocy Społecznej, seniorzy z okolicy i uczestnicy CIS, osoby korzystające z Placówki Wsparcia „Dom Sąsiedzki", osoby zagrożone wykluczeniem społecznym, ale także mieszkańcy ulicy Długiej i kwartałów przyległych.

Dwa połączone zdjęcia przestawiające zarośnięte podwórko z drzewami
Dwa połączone zdjęcia przestawiające podwórko po zagospodarowaniu z ławkami i alejkami
Park kieszonkowy na zapleczu Dziennego Domu Pomocy Społecznej przy ulicy Jaracza / fot. PBPR i UMWP

W 2021 r. rozpoczęły się prace modernizacyjne, obejmujące podwórko na Podgrodziu wytyczone ulicami: Partyzantów, Armii Krajowej, Szkolną i zabudowaniami klasztornymi, które zakończyły się w lipcu 2022 r. W efekcie powstała nowa wielofunkcyjna przestrzeń publiczna, będąca atrakcyjną strefą relaksu i integracji społecznej. W ramach inwestycji powstał m.in. rozległy piaszczysty plac zabaw z elementami rekreacyjnymi, ciągi piesze, ścieżka do jazdy na rowerze, hulajnodze czy rolkach oraz wiata ze stołami piknikowymi.

Dwa połączone zdjęcia przestawiające po lewej stronie grupę ludzi stojących na pustym podwórku i po prawej stronie puste podwórkoDwa połączone zdjęcia przestawiające po lewej stronie zagospodarowane podwórko z placem zabaw i po prawej stronie drewnianą wiatę na podwórku
Dwa połączone zdjęcia przestawiające po lewej stronie zagospodarowane podwórko z alejkami i oświetleniem i po prawej stronie siłownię na świeżym powietrzu
Podwórko na Podgrodziu / fot. UM w Słupsku i UMWP

Odtworzenie zieleni 

Projekt rewaloryzacji terenów zieleni miejskiej w obszarze rewitalizacji objął Plac Powstańców Warszawskich, Aleję Sienkiewicza i Park Waldorffa wraz z Placem Kostkowskiego. Miejsca te wzbogacone zostały o nową szatę roślinną, głównie rodzimych gatunków, co przyczyni się do zachowania różnorodności biologicznej miasta.

Zakres prac objął likwidację barier architektonicznych (schody, krawężniki), wymianę zniszczonych nawierzchni chodników, wytyczenie nowych przejść dla pieszych oraz modernizację istniejącego i budowę nowego oświetlenia. Wymienione zostały tablice informacyjne, ławki i kosze na śmieci. Na Placu Powstańców Warszawskich pojawiła się fontanna, a w Parku Waldorffa niewielki zdrój przy pomniku Szymanowskiego.

Poniżej wybrane zdjęcia zrealizowanych inwestycji dotyczących rewaloryzacji zieleni w obszarze rewitalizacji:

Dwa połączone zdjęcia przestawiające nowy plac zabaw w parku
Dwa połączone zdjęcia przestawiające park nocą po lewej stronie świetlna fontanna a po prawej stronie alejki z oświetleniem
Park Powstańców Warszawskich po rewaloryzacji / fot. UM w Słupsku
 
Dwa połączone zdjęcia przestawiające oświetlony park nocą
Dwa połączone zdjęcia przestawiające po lewej stronie fontannę w parku a po prawej stronie rozkwitnięte kwiaty w parku
Park Sienkiewicza po rewaloryzacji / fot. UM w Słupsku
Dwa połączone zdjęcia przestawiające po lewej stronie fontanne w parku i po prawej stronie trawnik w parku
Dwa połączone zdjęcia przestawiające alejki w parku po rewaloryzacji
Park Waldorffa po rewaloryzacji / fot. UM w Słupsku

Przebudowa dróg w Śródmieściu

W obszarze rewitalizacji kompleksową przebudową objęto ok 1500 m.b. ciągów komunikacyjnych ulic: Długiej, Ogrodowej, Polnej, Płowieckiej, Tadeusz Sygietyńskiego i Świętopełka. Wymienione zostały wszystkie instalacje podziemne, zmieniono nawierzchnię ulic i chodników.

Trzy połączone zdjęcia przestawiające ulicę przed remontem, rozkopaną ulicę w trakcie remontu i ulicę po modernizacji
Przebudowa ulicy Długiej w Słupsku / fot. Miasto Słupsk i UMWP

Gruntownie przebudowane zostały także ulice; Kowalska, Dominikańska, Mostnika, Szarych Szeregów, a obecnie prowadzone są prace na ulicy Armii Krajowej, które mają zakończyć się w 2023 r.

Dwa połączone zdjęcia przestawiające ulicę przed remontem z zastawionymi autami chodnikiem
Dwa połączone zdjęcia przestawiające po lewej stronie wyremontowaną ulicę nocą i po prawej stronie drewniany parklet na ulicy
Przebudowa ulicy Mostnika w Słupsku / fot. UM w Słupsku
Dwa połączone zdjęcia przestawiające po lewej stronie ulicę przed remontem i po prawej ulicę po remoncie
Przebudowa ulicy Kowalskiej w Słupsku / fot. UM w Słupsku
Dwa połączone zdjęcia przestawiające po lewej stronie skrzyżowanie przed remontem i po prawej skrzyżowanie po remoncie
Dwa połączone zdjęcia przestawiające ulicę po remoncie
Przebudowa ulicy Dominikańskiej w Słupsku / fot. UM w Słupsku
Dwa połączone zdjęcia przestawiające po lewej stronie ulicę brukowaną a po prawej stronie zniszczony chodnik wzdłuż rzeki
Dwa połączone zdjęcia przestawiające po lewej stronie zmodernizowaną ulicę z brukiem i po prawej stronie zmodernizowany chodnik wzdłuż parku
Przebudowa ulicy Szarych Szeregów w Słupsku / fot. UM w Słupsku

Modernizacja budynków i renowacja kamienic

Wszechstronna modernizacja zabudowy mieszkaniowej obszaru rewitalizacji obejmuje 20 kamienic komunalnych i 33 budynki wspólnot mieszkaniowych.

Przy większości budynków działania zostały już zakończone. Zakres wykonywanych prac obejmuje kompleksową renowację części wspólnych budynków w tym m. in. elewacje, klatki schodowe i dachy. Te zabytkowe często budowle odzyskały swój dawny blask i znowu stały się wizytówką miasta. Poprawa warunków mieszkaniowych oraz estetyki zabudowy ma zachęcić mieszkańców do dbania o swoje najbliższe otoczenie i służyć podniesieniu atrakcyjności wizualnej miasta.

Poniżej zdjęcia wybranych kamienic poddanych renowacji:

Dwa połączone zdjęcia przedstawiające budynek wielorodzinny przed remontem i po remoncieDwa połączone zdjęcia przedstawiające budynek wielorodzinny przed remontem i po remoncieDwa połączone zdjęcia przedstawiające budynek wielorodzinny przed remontem i po remoncieDwa połączone zdjęcia przedstawiające budynek wielorodzinny przed remontem i po remoncie
Dwa połączone zdjęcia przedstawiające budynek wielorodzinny przed remontem i po remoncie
Kamienice poddane renowacji/ fot. UM w Słupsku

Miasto bliskie

W latach 2019-2022 realizowano przedsięwzięcia służące zwiększeniu zaangażowania mieszkańców oraz rozwoju postaw społecznych m.in. poprzez drobne interwencje w miejscach wskazanych przez mieszkańców obejmujące nasadzenia roślin na terenach publicznych, montaż ławek i innych elementów małej architektury, montaż lamp, opraw oświetleniowych, likwidację barier architektonicznych. Więcej informacji o zrealizowanych działaniach dostępnych jest TUTAJ.

Poniżej wybrane zdjęcia z przeprowadzonych inicjatyw:

Pięć połączonych zdjęć przestawiających grupę ludzi malujących murale na ścianiePięć połączonych zdjęć przestawiających grupę osób robiących drewniane domki dla zwierząt
Cztery połączone zdjęcia przestawiające lampę przed budynkiem, metalowy uchywt na klatce wzdłuż schodów i napis Miasto bez barier
Inicjatywy realizowane w ramach programu „Miasto bliskie"/ fot. UM w Słupsku

Punkt konsultacyjny o rewitalizacji

W parterze budynku przy ul. Plac Zwycięstwa 1 ulokowano centrum wiedzy o rewitalizacji, tj. punkt konsultacyjny, w którym można uzyskać informacje o rewitalizacji, jak i o działaniach podejmowanych na obszarze rewitalizacji. Punkt skierowany jest zarówno do mieszkańców jak i innych samorządów w ramach grupy wymiany doświadczeń.

Kiedy efekty i ile to kosztuje?

Działania realizowane są w latach 2017 – 2023.

Całkowita wartość 2 projektów rewitalizacyjnych to prawie 108 mln zł.  Dofinansowanie ze środków Regionalnego Programu Operacyjnego wyniesie ponad 44,6 mln zł.

Na poniższej mapie zaprezentowano inwestycje realizowane w ramach zintegrowanego projektu rewitalizacyjnego.

Podmioty zaangażowane w realizację projektu

  • wydziały i jednostki organizacyjne Urzędu Miejskiego w Słupsku: Wydział Zarządzania Funduszami, Wydział Polityki Przestrzennej, Wydział Zdrowia i Spraw Społecznych, Zarząd Infrastruktury Miejskiej, Przedsiębiorstwo Gospodarki Mieszkaniowej Sp. z o.o., Centrum Zdrowia Psychicznego w Słupsku;
  • Nowy Teatr im. Witkacego w Słupsku - Budowa Centrum Inicjatyw Społecznych i Artystycznych;
  • Polska Filharmonia "Sinfonia Baltica" im. Wojciecha Kilara - zagospodarowanie dziedzińca Filharmonii;
  • 33 wspólnoty mieszkaniowe z dofinansowaniem – realizujące remonty części wspólnych budynków zlokalizowanych na obszarze rewitalizacji;
  • Fundacja PROGRESJA – podmiot prowadzący Lokalny Punkt Koordynacyjny i zarządzający systemem teleopieki. W okresie od 2019 do 2021 działania realizowano w kamienicy Otto Freundlicha, a od 2021 w budynku przy ul. Deotymy 24;
  • Słupskie Stowarzyszenie Pomocy Psychologicznej Dziecku i Rodzinie „Krąg" – w latach 2019-2021 prowadziło Psychologiczną Poradnię Rodzinną i mieszkanie terapeutyczne w kamienicy Otto Freundlicha;
  • Centrum Zdrowia Psychicznego – podmiot odpowiedzialny za prowadzenie Poradni Psychologiczno-Pedagogicznej dla Dzieci i Młodzieży, odpowiadającej za realizację działań związanych z rozwiązywaniem problemów ze sfery psychologicznej oraz emocjonalnej dzieci i młodzieży. Działania realizowane poza projektem ze środków Narodowego Funduszu Zdrowia;
  • Miejski Ośrodek Pomocy Rodzinie – Ośrodek odpowiada za działalność Domu Sąsiedzkiego oraz sali integracji sensorycznej w Kamienicy Freundlicha;
  • Stowarzyszenie Rozwoju Inspiracje - podmiot realizujący działania „Jasna strona mocy" oraz „Miasto bez barier" w ramach programu „Miasto Bliskie";
  • Fundacja Indygo - podmiot realizujący działania: „Wykonuję, segreguję, dbam", „Jerzyki, jeżyki" oraz „oddziałów" do specjalnych zadań na podwórkach w ramach programu „Miasto Bliskie".

Wybrane przedsięwzięcia komplementarne realizowane równolegle na obszarze rewitalizacji: 

Fachman dla seniora

Szczególnym zainteresowaniem cieszy się realizowana od 2019 roku innowacyjna usługa zapobiegająca wykluczaniu i marginalizacji społecznej najstarszych mieszkańców Słupska. Usługa „Fachman dla seniora", opracowana została z myślą o mieszkańcach Słupska, którzy ze względu na niepełnosprawności, stan zdrowia, wiek, status ekonomiczny, nieznajomość nowinek technologicznych, itp. mogą skorzystać z bezpłatnej usługi z zakresu drobnych bieżących napraw.  Do zakresu realizowanych usług należą m.in. uszczelnienie okna lub drzwi, wymiana uszczelki w kranie, zawieszenie półki czy lustra, udrożnienie zapchanego odpływu, wymiana klamki, a także inne drobne naprawy konserwatorskie, które nie wymagają specjalistycznych uprawnień i umiejętności.

Do dyspozycji seniorów jest telefoniczny numer kontaktowy, czynny od poniedziałku do piątku w godzinach od 9 do 14, pod którym można zgłosić zapotrzebowanie na usługę.

Trzech Fachmanów i sześć złotych rączek panów Marka, Grzegorza i Sławomira sprawnie wykonają drobne naprawy w domach i mieszkaniach seniorów.

Usługa realizowana jest przez Stowarzyszenie Horyzont, prowadzące Centrum Integracji Społecznej w Słupsku i skierowana jest do osób powyżej 60 roku życia, w pierwszej kolejności do osób samotnych, z niepełnosprawnościami, dysponujących niskimi dochodami.

Zdjęcie czterech osób z narzędziami, jedna kobieta i trzech mężczyzn
Usługa „Fachman dla seniora"/fot. CIS w Słupsku

Tworzenie klinów zieleni

Modernizacja terenów zielonych w mieście to także działania związane z realizacją projektu „Słupskie kliny zieleni", dzięki któremu na obszarze rewitalizowanym powstały dwa nowe skwery i odtworzona została zieleń przyuliczna. Głównym celem projektu było stworzenie w przestrzeni całego miasta licznych zielonych enklaw, w których mieszkańcy mogą wypocząć w bezpośrednim sąsiedztwie swojego miejsca zamieszkania. Działania realizowano w ramach Programu Operacyjnego Infrastruktura i Środowisko 2014-2020. Kolejnym elementem wzbogacania przestrzeni o tereny zielone są Słupskie Rabaty Deszczowe, które nie tylko staną się bogatą, estetyczną oazą zieleni, ale także przez liczne elementy przestrzenne zatrzymujące wodę, w tym niecki filtracyjne, muldy chłonne, ogrody deszczowe, spowodują zmniejszenie spływu wód opadowych do kanalizacji. Realizacja tego zadania rozpoczęła się w 2022 r.

Dwa połączone zdjęcia przedstawiające zielony skwerek obok skrzyżowania
„Kliny zieleni" przy skrzyżowaniu ulic Solskiego, Niedziałkowskiego i Krasińskiego / fot. UM w Słupsku

Węzeł transportowy 

Projekt pt. „Węzeł transportowy Miejskiego Obszaru Funkcjonalnego Słupska z elementami priorytetów dla komunikacji zbiorowej" realizowany w ramach RPO WP 2014-2020 obejmujący budowę nowego dworca autobusowego w rejonie ulicy Towarowej, połączenie tunelem z dworcem kolejowym stworzy tzw. węzeł transportowy Słupska wyposażony w niezbędną dla obsługi podróżnych infrastrukturę. Działania realizowane są w latach 2021-2023 r.

Inwestycja przyczyni się do integracji transportu indywidualnego, kołowego i szynowego oraz znacząco poprawi komfort komunikacyjny pomiędzy dwiema częściami miasta. Umożliwi podróżującym dogodną zmianę środka transportu, a mieszkańcom - sprawny dojazd do sąsiednich gmin i Trójmiasta.

W efekcie powstanie nowy układ drogowy zapewniający włączenie węzła z system dróg wyższego rzędu. Powstaną bezpłatne parkingi „Park&Ride", „Bike&Ride", „Kiss&Ride", nowe chodniki, ciągi pieszo-rowerowe i ścieżki rowerowe oraz zatoki autobusowe.

Budowa węzła przesiadkowego połączona jest z zakupem nowych autobusów i wprowadzeniem systemu biletu elektronicznego.

Grafika przedstawiająca duży parking dla autokarów i aut obok dworca
Koncepcja węzła transportowego/ UM w Słupsku

Rozwój budownictwa społecznego na obszarze rewitalizacji

Celem przedsięwzięcia jest zaspokajanie potrzeb mieszkaniowych mieszkańców, stworzenie bazy lokali możliwych do zasiedlenia przez osoby wykwaterowane z budynków w złym stanie technicznym na obszarze rewitalizacji, zasobu lokali mieszkalnych przeznaczonych na wynajem na zasadach specjalnych, korzystniejszych niż rynkowe.

Pierwszy etap przedsięwzięcia polegał na budowie 2 wielorodzinnych budynków mieszkalnych wraz z zagospodarowaniem terenu i miejscami postojowymi (w tym trzy dla osób niepełnosprawnych) przy ul. Długiej/Płowieckiej w Słupsku. Inwestycja realizowana przez Słupskie Towarzystwo Budownictwa Społecznego Sp. z o.o. we współpracy z Miastem.

Drugi etap obejmuje budowę trzech wielorodzinnych budynków mieszkalnych dostosowanych do potrzeb osób o ograniczonej sprawności motorycznej. Lokale mieszkalne w części będą przeznaczone do realizacji programów w zakresie pomocy społecznej i przydzielone m.in. dla takich grup jak: rodziny prowadzące rodzinny dom dziecka, osoby opuszczające pieczę zastępczą, rodziny, w skład których wchodzą osoby ze znacznym stopniem niepełnosprawności, nie mogące samodzielnie funkcjonować, seniorzy. W inwestycji przewidziano urządzenie terenów zielonych, miejsca postojowe dla rowerów oraz plac zabaw dla dzieci. Zakończenie inwestycji przewidziano na listopad 2023 r.

Projekt realizowany w latach 2021-2023 przy dofinansowaniu z Funduszu Dopłat Banku Gospodarstwa Krajowego.

Nowa jakość edukacji 

Celem wiodącym programów wspierających szkolnictwo jest podniesienie jakości kształcenia we wszystkich typach szkół oraz wsparcie uczniów w przezwyciężaniu trudności i rozwijaniu talentów. Projekty realizowano w 11 szkołach zlokalizowanych w obszarze rewitalizacji.

Zakres projektów obejmował m. in.: organizację zajęć dodatkowych dla uczniów mających problemy w nauce oraz z orzeczeniami, zwiększenie szans rozwojowych uczniów uzdolnionych, organizację specjalistycznych kursów dla młodzieży i nauczycieli, doradztwo zawodowe, doposażenie szkół w sprzęt i pomoce dydaktyczne.

Za szczególnie istotne uznano działania mające na celu podniesienie jakości szkolnictwa zawodowego w mieście oraz jego dostosowanie do potrzeb rynku pracy. Szkoły zaangażowane w projekt wyposażone zostały w specjalistyczny sprzęt, a sale lekcyjne i warsztatowe przystosowano do potrzeb nowoczesnych zajęć zawodowych.

Program chodnikowy i modernizacja oświetlenia ulicznego

Program chodnikowy zakłada likwidację barier architektonicznych i poprawę stanu technicznego infrastruktury pieszej na obszarze rewitalizacji.

Nowe nawierzchnie zyskały chodniki m. in. przy ulicach: Piekiełko, W. Reymonta, Z. Krasińskiego, M. Partyzantów, Curie-Skłodowskiej, Prusa i Wileńska. Kolejnych kilkanaście zostanie poddanych renowacji w najbliższych latach.

Modernizacja oświetlenia ulicznego obejmuje niemal wszystkie ulice na obszarze rewitalizacji. Na części z nich prace już się zakończyły. Poprawa efektywności energetycznej polega na budowie całej infrastruktury, montażu nowych słupów, a także nowej sieci zasilającej i energooszczędnych opraw typu LED.

Dodatkowo na przejściach dla pieszych i przejazdach rowerowych zamontowane zostały doświetlacze. Poprawa oświetlenia to nie tylko lepsza widoczność i większe bezpieczeństwo, ale także wymierne oszczędności i czyste środowisko. Prace przy doświetlaniu kolejnych przejść kontynuowane będą w następnych latach.

Poniżej zdjęcia wybranych zrealizowanych inwestycji chodnikowych i z zakresu oświetlenia.

Dwa połączone zdjęcia przestawiające chodnik z pasem zieleniDwa połączone zdjęcia przestawiające chodnik z drzewami wzdłuż ulicy
Dwa połączone zdjęcia przedstawiające oświetlone ulice nocą
Nowe chodniki i zmodernizowane oświetlenie/fot. UM w Słupsku

Przebudowa dróg w Śródmieściu i Podgrodziu

Modernizacji poddano ul. Stanisława Małachowskiego, na której wykonano nową jezdnię i chodniki oraz nasadzono obfitą roślinność. 

Poza kompleksową przebudową ulic, ujętą w „Programie poprawy bezpieczeństwa i funkcjonalności układu komunikacyjnego obszaru rewitalizacji" zmodernizowano nawierzchnię kilku ulic, w tym Juliana Tuwima i Szczecińskiej oraz Stefana Jaracza, Marii Curie-Skłodowskiej, Fryderyka Chopina. W latach2021-2023 realizowana jest przebudowa fragmentu ul. Wrocławskiej i ul. Rybackiej. 

Witkacy w Słupskich Spichlerzach Sztuki

Muzeum Pomorza Środkowego w Słupsku przeprowadziło kompleksową przebudowę i adaptację zabytkowego spichlerza położonego w kwartale ulic Partyzantów, Sądowej i Szarych Szeregów wraz zagospodarowaniem okolicznego terenu na potrzeby mieszkańców Słupska. Inwestycja realizowana była w ramach projektu dofinansowanego ze środków RPO WP 2014-2020 pt. „Witkacy w Słupskich Spichlerzach Sztuki - rewitalizacja i adaptacja dwóch XIX-wiecznych zabytkowych spichlerzy i ich otoczenia na cele kulturalne i społeczne. Etap I - Spichlerz Biały." Nowy kompleks muzealny pozwala na realizację inicjatyw społecznych, projektów artystycznych i edukacyjnych.

Jest także miejscem spotkań mieszkańców, z wydzieloną strefą wyłączoną z ruchu kołowego, przeznaczoną na wystawy plenerowe, plac zabaw i letnią kawiarnię. Do sześciokondygnacyjnego budynku białego spichlerza z czasów napoleońskich przeniesiono m.in. kolekcję dzieł Stanisława Ignacego Witkiewicza, z której słupskie muzeum słynie. Całe piętro poświęcono głównie twórczości malarskiej i w mniejszym stopniu twórczości pisarskiej i filozoficznej Witkacego. Utworzono wielofunkcyjną salę wernisażowo-koncertową oraz sale edukacyjno-warsztatowe, bibliotekę specjalistyczną z czytelnią i studiem digitalizacji oraz magazyny edukacyjno-ekspozycyjne zbiorów, a także nowoczesną pracownię konserwatorską. Przedsięwzięcie ma na celu stworzenie i zwiększenie dostępności kompleksowej całorocznej oferty edukacyjnej, kulturalnej, społecznej oraz turystycznej, a także poprawę stanu i dostępności obiektu dziedzictwa kulturowego. Inwestycja przyczyni się do zachowania walorów historycznych i architektonicznych unikatowego zabytkowego obiektu poprzemysłowego, a także obiektów muzealnych.

Dwa połączone zdjęcia przedstawiające po lewej biały budynek i po prawej salę w budynku
Biały Spichlerz w Słupsku / UM w Słupsku

Całkowita wartość wszystkich przedsięwzięć rewitalizacyjnych objętych Gminnym Programem Rewitalizacji wynosi ponad 467,7 mln zł.

Słupska rewitalizacja ujmuje działania w sposób kompleksowy (z uwzględnieniem projektów rewitalizacyjnych, współfinansowanych ze środków unijnych oraz innych publicznych lub prywatnych) tak, aby uwzględnić aspekty: społeczne, gospodarcze, przestrzenno-funkcjonalne, techniczne i środowiskowe związane zarówno z danym obszarem rewitalizacji, jak i jego otoczeniem.
Proces rewitalizacji złożony z sekwencji działań naprawczych, prowadzonych w różnych skalach i wymiarach, stał się bardzo istotnym elementem kształtującym Miasto i stanowi jedno z głównych zadań polityki miejskiej nastawionej na poprawę warunków życia nie tylko osób z zamieszkujących obszar rewitalizacji, ale całego Słupska, a także miejscowości ościennych.
Dzięki procesowi rewitalizacji Słupsk staje się miastem bardziej przyjaznym, bezpiecznym i nowoczesnym, z szerokim wachlarzem usług społecznych, ciekawą ofertą kulturalną i przestrzenią dostosowaną do oczekiwań mieszkańców. 

Wyróżnienia

  • System teleopieki Miejskiego Ośrodka Pomocy Rodzinie w Słupsku został nagrodzony w 2020 r. w pierwszej edycji Konkursu „Innowacyjny Samorząd";
  • Statuetka Pomorskich Sztormów 2020 za najciekawsze wydarzenie kulturalne 2020 roku, za które uznano otwarcie siedziby Nowego Teatru im. Witkacego w Słupsku;
  • w XVI edycji konkursu Towarzystwa Urbanistów Polskich na najlepiej zagospodarowaną przestrzeń publiczną w Polsce w 2022 roku. W kategorii „Zrewitalizowana przestrzeń publiczna w zieleni" Miasto zdobyło I miejsce za realizację projektu „Słupskie kliny zieleni";
  • Inwestycja „Przebudowa Bulwarów rzeki Słupi w Słupsku" jest nominowana w XXVII Edycji konkursu „Modernizacja Roku & Budowa XXI wieku" w kategorii rewitalizacja obszarów i zespołów urbanistycznych. Więcej informacji na stronie plebiscytu dostępnej TUTAJ.

Specjalna Strefa Rewitalizacji

Uchwałą Rady Miejskiej w Słupsku Nr XXXVII/573/21 z dnia 24 listopada 2021 r.  na całym obszarze rewitalizacji Miasta Słupska została utworzona Specjalna Strefa Rewitalizacji. Strefę ustanowiono na okres 10 lat.

W ramach Strefy właściciele lub użytkownicy wieczyści (w tym m.in. wspólnoty mieszkaniowe) nieruchomości położonych na obszarze rewitalizacji mogą ubiegać się o dotację z budżetu Miasta Słupska na roboty budowlane polegające na remoncie lub przebudowie części wspólnych budynków, a także na prace konserwatorskie i restauratorskie w odniesieniu do nieruchomości zarówno objętych jak i nieobjętych ochroną konserwatorską. Kwota dotacji nie może być wyższa niż 50% faktycznie poniesionych nakładów netto, jednak nie więcej niż 100.000,00 zł na jedną nieruchomość.

W ramach przewidzianych prac remontowych, każda z dofinansowanych nieruchomości oprócz wybranych części wspólnych, przejdzie także modernizację elewacji, co znacznie wpłynie na poprawę estetyki kamienic i terenu wokół nich.

Pierwsza edycja programu dotacyjnego odbyła się w 2022 r., podczas naboru łącznie wpłynęło 27 wniosków, z czego 25 spełniło wymogi formalne. Komisja konkursowa wybrała 10 kamienic, a ostatecznie 8 z nich zrealizowało prace o wartości ponad 2,5 mln zł przy wartości dotacji wynoszącej nieco ponad 750 000,00 zł.

W roku 2023, podczas kolejnej edycji programu, do ratusza wpłynęły 32 wnioski wspólnot mieszkaniowych i użytkowników wieczystych nieruchomości. Obecnie trwa weryfikacja formalna złożonych wniosków.

Miejscowy Plan Rewitalizacji

Słupsk jako jedne z pierwszych miast w Polsce podjęło decyzję o sporządzeniu na obszarze rewitalizacji czterech Miejscowych Planów Rewitalizacji (dalej: MPR). Decyzja ta wynikała m.in. z chęci zabezpieczenia interesów miasta przed zjawiskiem spekulacyjnego zakupu nieruchomości, oraz zapewnienia spójności architektonicznej i funkcjonalnej przekształcanych obszarów. 

Mapa centrum Słupska
Tereny planowane do objęcia Miejscowymi Planami Rewitalizacji w Słupsku / UM w Słupsku

Materiał opracowany we współpracy z Urzędem Miejskim w Słupsku

Udostępnij zawartość na FacebookUdostępnij zawartość na TwitterUdostępnij zawartość na Linkedin